جهت تهیه این مواد غنی باید بستری برای نگهداری و پرورش گاو شیری فراهم شود. شیر تولید شده در صورت داشتن کیفیت مرغوب برای مصرف کننده روانه بازار می شود. شیر با کیفیت و مرغوب به شیری اطلاق می شود که علاوه بر داشتن طعم خوب باید دارای حداقل مواد خارجی و باکتری باشد. تولید شیر تازه مستلزم تمیز بودن محل شیردوشی، ابزارهای لازم برای شیر دهی همچون شیردوش و حتی شخصی که این کار را انجام می دهد، است. فرآیند شیردوشی به دو روش انجام می گیرد که در این مقاله قصد داریم شما را با انواع شیر دوشی دستی و صنعتی آشنا کنیم.
فرآیند شیر دوشی به روش سنتی یا به صورت صنعتی با شیردوش
پارامترهای زیادی اعم از طرح و نوع سالن شیردوشی، تعداد گاوها، تعداد دوشنده ها را در دو نوع مدل دستی و مکانیکی نوع شیردوشی میتوان لحاظ کرد. ولی یک سری ترفندها و روش های اشتباه می تواند کار شما را در امر شیردهی لنگ کند، مثل برخورد غلط با گاو در حین عمل شیر دهی و ….
بیست تا سی دقیقه طول می کشد تا یک گاو بعد از یک برخورد نامناسب به حالت طبیعی برگردد.
چهار عملیات برای شیر دوشی
بعد از وارد شدن گاوها به سالن شیر دوشی، چهار نوع عملیات بمنظور عملیات شیر دوشی بر روی گاوها انجام می گیرد.
- تمیز کردن
- ضدعفونی سرپستانک
- تشخیص ورم پستان
- تحریک
مراحل شیر دوشی به روش دستی (سنتی)
- رعایت بهداشت شخص شیردوش
- پوشیدن لباس کار مخصوص توسط شیردوش
- تمیز کردن پستان گاو
- جهت تحریک و تراوش هورمون اکسی توسین موجود در پستان گاو، پستان با پارچه نرم و تمیز ماساژ داده شود.
- عمل شیر دوشی در ساعت معینی از روز انجام بگیرد و بیش از ۹ دقیقه طول نکشد.
- شیر دوشیده شده در ظرف تمیز و مخصوص ریخته شود و پس از اتمام کار بلافاصله از اصطبل خارج شود.
برای جلوگیری از تولید عفونت در پستان حیوان، شیر باید تا آخرین قطره از پستان خارج شود و علاوه بر آن سبب افزایش درصد چربی شیر در پستان می شود.
مراحل استفاده از شیردوش های صنعتی
- قبل از شروع شیردوشی توسط دستگاه باید پستان گاو با آب ولرم و به طور ملایم شسته و خشک شود.
- سیستم دستگاه شیر دوشی مانند روش دستی باید تمامی شیر موجود در پستان را خارج کند.
- دوشیدن گاو باید سریع انجام بگیرد، به همین دلیل کارگر باید حداکثر یک دقیقه بعد از خشک کردن پستان، خوشهٔ دستگاه شیردوشی را به پستانک های گاو وصل بکند.
- شخص استفاده کننده از دستگاه باید از ماشین طبق دستورالعمل کارخانه سازنده استفاده کند.
- به محض قطع جریان شیر، باید خوشهٔ دستگاه شیردوشی از پستان های حیوان جدا بشود.
- پس از اتمام کار، کلیه قسمت های سالن با آب تحت فشار قوی شستشو داده و تمام لوله های مسیر شیر با آب گرم و مایع ضد عفونی مخصوص شسته شده و از بقایای شیر پاک بشود.
شیر دوشی مکانیکی
شیر دوش مکانیکی که در گاوداری های بزرگ و صنعتی انجام می گیرد، باعث افزایش درآمد دامداران شده است و نقش مهمی در فراهم کردن شیر از پستان دام را دارد. دستگاه شیردوش در دامداریهایی که تعداد دام بیشتر دارند کارایی دارد، دستگاه را در حالت ثابت در محل شیردوش می گذارند تا شیر دوشیده شده به طریق مستقیم وارد مخزن شیر شود.
دستگاه شیردوش بصورت گوسفند دوش ،گاو دوش، بز دوش به دو صورت دو واحدی و تک واحدی می باشد که جنس آن تمام استیل و آلومینیم خالص می باشد. این دستگاه ماشینی است که شیر را از گاو و گوسفند می دوشد. دستگاه شیردوش در کنترل و ایجاد بیماری ورم پستان و کیفیت شیر کارایی مهمی دارد.
مزایای دستگاه شیردوش
- حمل کردن و جابجا کردن آسان
- کیفیت و بازدهی در سطح بالا
- عدم نیاز به نیروی انسانی زیاد
- شیری که تولید شده است بدون آلودگی و تمیز می باشد.
- عدم فشار به دام در حین عمل دوشش
- سهولت در شست و شوی دستگاه
- تایید توسط وزارت بهداشت